Op de vraag of ChatGPT een belastingadviseur kan vervangen, antwoordt de tool zelf het volgende:
“Hoewel ChatGPT een krachtige tool is voor belastingadviseurs, kan het geen volledige vervanging zijn voor menselijke belastingadviseurs. ChatGPT kan veel informatie en inzichten bieden, maar mist de menselijke eigenschappen die belangrijk zijn bij belastingadvies, zoals menselijke beoordeling, interpretatie en empathie.”
ChatGPT slaat met dit antwoord wat ons betreft de spijker op de kop. Het werk van een belastingadviseur gaat namelijk verder dan enkel het oplossen van fiscale vraagstukken. Zo wordt in de praktijk soms het meest fiscaal optimale advies niet geadviseerd aan de klant. De reden hierachter zijn persoonlijke omstandigheden die ertoe leiden dat het meest fiscaal optimale advies niet wenselijk is. Denk bijvoorbeeld aan het overdragen van vermogen aan een kind. Het kan fiscaal soms voordelig zijn om dit zo vroeg mogelijk al te regelen, alleen is het kind misschien nog helemaal niet klaar voor de verantwoordelijkheid die bij het bezitten van vermogen komt kijken. Zoals ChatGPT zelf ook aangeeft mist de tool de menselijke eigenschappen, waardoor de tool bijvoorbeeld niet kan inschatten of iemand klaar is voor bepaalde verantwoordelijkheden.
Om de persoonlijke situatie van een klant en alle specifieke informatie voor zijn of haar vraagstuk in kaart te brengen, is het van belang dat een belastingadviseur veel vragen stelt. Ook op dit aspect springt ChatGPT momenteel nog te kort. Hoewel ChatGPT vragen terug kan stellen, is dit bij de door ons ingevoerde fiscale vraagstukken geen enkele keer gebeurd. Op de fiscale vragen die wij aan ChatGPT stelden, kregen wij dus een antwoord dat afhankelijk was van de door ons ingevoerde informatie. Het is een utopie om te denken dat een klant alle informatie die van belang is bij een bepaald fiscaal vraagstuk in één keer verschaft. Het stellen van vragen is daarom zeer belangrijk in het fiscale vak.
Daarbij bestaat de informatie die een klant verstrekt aan een belastingadviseur grotendeels uit privacygevoelige informatie. Alle input die je in ChatGPT invoert, wordt gebruikt om het AI-model achter de tool te verbeteren. De informatie die men invoert kan de tool dus ook gebruiken om antwoord te geven op een vraag van een ander. Alle identificeerbare data worden echter wel verwijderd door de software. Toch zouden wij het niet aanraden om op dit moment privacygevoelige gegevens die betrekking hebben op je fiscale positie te delen met ChatGPT.
Naast het feit dat ChatGPT de menselijke eigenschappen mist die belangrijk zijn bij belastingadvies, geeft de tool anno 2023 nog steeds veel foutieve antwoorden terug op fiscale vragen. Zo antwoordt de tool op de vraag ‘Wanneer ben je in Nederland ondernemer voor de omzetbelasting (btw)’ het volgende: “In Nederland ben je als ondernemer voor de btw geregistreerd als je een economische activiteit verricht en daarbij zelfstandig optreedt, en als je verwacht dat je de jaarlijkse omzetdrempel van € 1.833 zal overschrijden”. Het eerste deel van het antwoord is correct, echter het tweede deel dat gaat over de omzetdrempel is foutief. Voor 2020 gold er een jaarlijkse te betalen btw-drempel van € 1.833 en tegenwoordig geldt er een jaarlijkse omzetdrempel van € 20.000. Het lijkt erop dat ChatGPT de twee verschillende regelingen in zijn antwoorden combineert. Wij denken dat het mogelijk is dat een AI-model correcte antwoorden geeft op fiscale vragen, als informatieportals zoals Navigator en NDFR een AI-model implementeren. Momenteel zijn we echter nog niet zover, maar wij denken zeker dat dit de toekomst gaat zijn.
Net als ChatGPT concluderen wij dat de tool geen vervanging kan zijn voor belastingadviseurs. Daarentegen kan ChatGPT er wel voor zorgen dat belastingadviseurs efficiënter werken. Als belastingadviseurs schrijven we vaak teksten die ChatGPT bijvoorbeeld op spelling, grammatica en opbouw kan verbeteren. Ook lezen we veel teksten, zoals wetvoorstellen, nieuwe jurisprudentie en relevante artikelen om de fiscale vaktechniek goed bij te houden. Een AI-model kan een belastingadviseur helpen om bijvoorbeeld een samenvatting te maken van deze documenten of ze te herschrijven in een begrijpelijkere taal. Daarnaast kunnen belastingadvieskantoren, net als vele andere bedrijven, de tool bijvoorbeeld gebruiken voor het schrijven van marketingteksten op LinkedIn of voor het schrijven van vacatures. Er is ontzettend veel mogelijk! Kortom, als belastingadviseur moet je niet concurreren met ChatGPT, maar moet je juist met de tool gaan samenwerken.